بررسی تفاوت های آموزش و پرورش ایران و ژاپن
موفقیت تحصیلی دانشآموزان ژاپنی در آزمونهای بینالمللی باعث شده است تا بسیاری از محققان در سراسر جهان به نقش نظام آموزشی این کشور توجه کنند. در این میان کشورهای آسیایی احساس نزدیکی به ژاپن دارند و فکر میکنند میتوانند بهعنوان یک الگوی ایدهآل پا جای پای ژاپن بگذارند. در ایران و طی دو دهه اخیر، الگوی آموزش ژاپنی توجه پژوهشگران دست اندرکار آموزش را به خود جلب کرده است. در این مقاله سعی شده است از منظر تطبیقی به مقایسه آموزش و پرورش ایران و ژاپن و نظام ارزشیابی هر دو کشور نگاه شود.
الگوپذیری آموزش و پرورش ایران از ژاپن
امروزه آموزش اجتماعی یکی از مهمترین اولویتها در همه کشورهای جهان است. بدون تصویر و درک روشن از رویکرد نظام آموزشی به فرآیند تربیت اجتماعی نمیتوان اهداف، اصول و روشهای آموزشی مناسبی را تدوین کرد. جامعه ایران در چهار دهه اخیر بهویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در اواخر دهه 1970 شاهد تحولات اجتماعی زیادی ـ سیاسی، اقتصادی، جمعیتی و آموزشی ـ بوده است.
این تحولات تغییر در روند آموزش اجتماعی و تعریف جدیدی از آن را ایجاب کرده است. ایران کشوری جوان و در حال توسعه با سیاستمداران و برنامه ریزان اجتماعی است که از یک سو به گذشته نگاه میکنند و نگران تغییرات سریعی هستند که روی میدهد. در تمام جنبههای زندگی از سوی دیگر در این موقعیت، بسیاری از سیاستگذاران ایرانی فکر میکنند که ژاپن میتواند الگوی خوبی برای یادگیری نحوه مواجهه با چالشهای جدید باشد.
تفاوتها و شباهتهای اصلی مقایسه آموزش و پرورش ایران و ژاپن
اولین تفاوت در مقایسه آموزش و پرورش ایران و ژاپن به نقش دین مربوط میشود.
سیاستگذاران ایرانی برای دین در فرآیند آموزش اجتماعی ارزش بالایی قائل هستند درحالیکه سیاستگذاران ژاپنی بر روی یک سیستم سکولار حرکت میکنند. این تفاوت اساسی را نمیتوان در روند انطباق نادیده گرفت.
نکته دوم به نقش هویت ملی در تربیت اجتماعی دو کشور مربوط میشود. فرهنگ و نظام اجتماعی ژاپن در طول قرنها تحت تأثیر عواملی مانند فلسفه اجتماعی کنفوسیوس، روابط بین افراد جامعه را شکل داده است.
بر این اساس، روابط بین فردی، معاشرت، احترام به سالمندان و ترجیح حقوق اجتماعی بر حقوق فردی بخش عمدهای از مؤلفههای تربیت اجتماعی را تشکیل میدهد. هویت ملی ایرانی نیز شباهت زیادی به هویت ملی ژاپن دارد.
فرآیند تربیت اجتماعی نسل جوان ایران و ژاپن
اسناد بالادستی در ایران نشان میدهد که سیاستگذاران آموزشی بر تأثیرات مثبت و منفی تمدن غربی – که عمدتاً از طریق تغییرات فناوری و اطلاعات جدید منتقل میشود – بر آموزش اجتماعی تمرکز میکنند. برعکس، نگاه ژاپنیها به دوران مدرن با نگرش مثبت و پذیرش تغییر همراه است. درواقع یکی از تفاوتهای عمده این دو نظام آموزشی در تربیت اجتماعی توجه ویژه سیاستمداران ژاپنی به تعامل با سایر کشورهای جهان است، درحالیکه در نظام آموزشی ایران توجه چندانی به روابط بینالملل نمیشود. به عنوان مثال، در عصر جهانی شدن، داشتن جامعهای پویا به رابطه منطقی با جوامع بینالمللی بستگی دارد. آموزش صلح برای نسل جوان یکی از مؤلفههای مهم تربیت اجتماعی است که ارتباط خوبی با سایر کشورها برقرار میکند. احساسات طبقات مختلف جامعه. علاوه بر این، آسیبهای ناشی از جنگ جهانی دوم – که مردم ژاپن هنوز آن را فراموش نکردهاند و نمیخواهند تاریخ برای آنها تکرار شود – مقامات ژاپنی را به آموزش صلح به کودکان واداشته است. تحلیل محتوای اسناد بالادستی و کتب درسی مطالعات اجتماعی بیانگر تناقض در تأکید بر روابط بینالملل است.
مقایسه آموزش و پرورش ایران و ژاپن در دیدگاه به غرب
درواقع ساختار ذهنی حاکم بر مؤلفههای تربیت اجتماعی در دو کشور به خوبی تمایز بین دیدگاههای مثبت و منفی نسبت به تمدن غرب را نشان میدهد.
درحالیکه نظام آموزشی ژاپن بیشتر بر نقش جامعه فراملی و ارزشهای مدرن در تربیت اجتماعی افراد تمرکز دارد، عدم توجه سیاستگذاران آموزش و پرورش ایران به واقعیتهای زندگی مدرن و توجه افراطی به عامل دین، خلأ ایجاد کرده است. به همین دلیل بسیاری از محققان ایرانی در بررسی تحقق اهداف تربیت اجتماعی دریافتهاند که پذیرش ارزشهای زندگی مدرن مانند احترام به فرهنگهای مختلف، درک بینالمللی، مسئولیتپذیری، احترام به قانون. شهروندی خوب، مشارکت اجتماعی و… است.
حرف آخر
مقایسه آموزش و پرورش ایران و ژاپن نشان میدهد که ارتباط تنگاتنگی با محتوای کتابهای درسی تربیت اجتماعی با زندگی واقعی دانش آموزان در ژاپن وجود دارد. در حالی که مدارس رسمی و برنامههای مطالعات اجتماعی در ژاپن برای ارائه درک واقع بینانه از زندگی روزمره طراحی شدهاند، در ایران به دلیل حضور کوتاه دانش آموزان در مدرسه (5 ساعت در روز)، کمبود امکانات آموزشی و نبود زیرساختهای مناسب برون مدرسهای این آموزشها بیشتر جنبه تئوری پیدا کرده است. اگر حال تبدیل شدن به دانش آموز موفق تری هستید، با آرزوی بهترین ها برای شما ما در فروشگاه اینترنتی سهند در کنارتان هستیم.